Een dik dozijn jaren geleden werd de muziekwereld een klein beetje opgeschrikt, toen quasi uit het niets, “After Robots” verscheen van het Zuid-Afrikaanse collectief BLK JKS, waarvan de naam uitgesproken wordt als “black jacks”. Achter die naam bleken jeugdvrienden en gitaristen Mpumelelo Mcata en Lindani Buthelezi te zitten, die onderweg drummer Tshepang Ramoba en bassist Molefi Makananise ingelijfd hadden. Hun werkzaamheden bleven een beetje onder de radar, tot een enthousiaste review in Pitchfork de plaat grotere aandacht bezorgde, iets wat exponentieel groeide, toen Foo Fighter Dave Grohl de plaat tot zijn favoriet van 2009 bombardeerde.

Uit die aandacht kwamen tournees voort, zowel binnen Zuid-Afrika als internationaal, maar één en ander eiste zijn tol: er ontstond een kloof tussen Buthelezi en de andere bandleden en de split werd een feit in 2012, maar, naast hun DJ- en filmactiviteiten, bleven de overige drie bandleden wel samenwerken en optreden, zij het op erg beperkte schaal, al tourden ze wel nog even in het voorprogramma van de Foo Fighters in 2014.

In de nasleep daarvan, werd trompettist Tebogo Seitel nog ingelijfd en, zoals dat tegenwoordig gaat, werkten de vier bandleden al dan niet gelijktijdig, aan verschillende projecten mee: Voeix Farka Touré was één van de eersten om hen op te pikken en in 2018 maakten BLK JKS hun eigenlijke wederoptreden, toen ze meewerkten aan een eerbetoon aan trompettist Hugh Masekela, die een jaar eerder overleden was. Dat was het eerste nieuw werk dat in negen jaar tijd van de band op plaat verscheen en tegelijk werd het de aanzet tot deze nieuwe full length-CD, waaruit twee jaar geleden al de eerste single, “Harare” verscheen.
Nu de band opgemerkt en opgepikt werd door ons geliefde Glitterbeat, zou het wel eens heel groot kunnen worden, zeker als je rekening houdt met de kwaliteit van wat je geboden wordt.

Na “After Robots” klinkt “Before Humans” als een erg logische titel, die een tikkeltje mysterieus gemaakt wordt door de bijzonder klein gedrukte ondertitel van de plaat: “a complete fully translated and transcribed Obsidian Rock Audio Anthology chronicling the ancient spiritual technologies and exploits of pre-historic, post-revolutionary afro bionics and sacred texts from The Great Book on Arcanum by supernal 5th dimension bound 3rd Dynasty young Kushites from Azania”.
Als u dat bij een eerste lezing begrijpt, mag u me altijd contacteren, maar dat het op geheime dingen van een andere dimensie gaat, zoveel is (on)duidelijk en, voor zover ik de teksten kon begrijpen, handelen ze erg vaak over de positie van de mens in het universum, met daaraan verbonden, zijn plicht om zichzelf constant bij te stellen om zijn plaats te kunnen behouden.

In het geval van de generatie van BLK JKS, de eerste generatie zwarte mensen, die opgroeiden nadat de verfoeide apartheid tot een einde gekomen was, betekent het ook: afrekenen met de pijn uit het verleden en in die “nieuwe wereld” een plaats zoeken. Da’s allerminst evident, maar het wordt wel muzikaal bijzonder fraai vormgegeven: dit is een plaat waarop werkelijk alle hedendaagse genres die ertoe doen, aan bod komen en mooi samenvallen. Rock en jazz vormen de basis, maar funk, rap, urban, dance. Niet alle tracks komen even goed binnen in mijn Westerse oren, maar een zwak moment kon ik ook niet meteen duiden. Wel een nummer dat er, naar mijn gevoel, bovenuit steekt: “Maiga Mali Mansa Musa”, waarop Vieux Farka Touré de show steelt, is werkelijk een wereldsong, waarmee ik niks wil afdoen aan de kwaliteit van de andere nummers. Zelf luisteren lijkt mij de boodschap te zijn: ik ben redelijk gerust in de afloop!

(Dani Heyvaert)